خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ جواد شیخ الاسلامی: کتاب «گزیده شعر فلسطین» دربردارنده بهترین شعرهای شاعران فارسی‌زبان با موضوع فلسطین در چهار پنج دهه اخیر است و به تازگی توسط انتشارات «مکتب حاج قاسم» به بازار نشر عرضه شده است. این کتاب به کوشش سید محمدمهدی شفیعی و حسین مؤدب گردآوری شده و توسط محمدکاظم کاظمی مورد بازبینی نهایی قرار گرفته است.
محمدکاظم کاظمی در ابتدای این کتاب مقدمه‌ای با موضوع سابقه شعر فلسطین در زبان و ادبیات فارسی نوشته و این جریان ادبی را از آغازین روزهای مقاومت فلسطین تا شعر معاصر، دنبال کرده است.
حسین مؤدب از گردآورندگان کتاب «گزیده شعر فلسطین» در گفتگو با خبرنگار درباره این مجموعه‌شعر گفت: ما بررسی با دوستان داشتیم و دیدیم شعر مقاومت و ادبیات پایداری در سال‌های اخیر رشد خیلی زیادی داشته است، اما آخرین مجموعه‌هایی که با موضوع شعر فلسطین گزینش و جمع‌آوری شده بود، به سال‌ها قبل برمی‌گشت و در سال‌های اخیر کار جامعی انجام نشده بود. ما قبل از ۷ اکتبر پیگیر انتشار این کتاب بودیم، اما وقتی این واقعه رخ داد و منطقه دستخوش تغییرات جدی شد، تصمیم گرفتیم چاپ کتاب را متوقف کنیم و ببینیم در اثر اتفاقات جدید، چه شعرهای تازه‌ای خلق می‌شوند تا آنها را هم به کتاب اضافه کنیم. به همین دلیل در طول یک سال و نیم گذشته کار را آرام آرام پیش بردیم و سعی کردیم بهترین شعرها را برای این کتاب گزینش کنیم.
تمام شعرها را با موضوع فلسطین بررسی کردیم
این شاعر درباره روند گزینش و انتخاب شعرها توضیح داد: در این روند ما تمام شعرهایی را که با موضوع فلسطین سروده شده بود، بررسی کردیم. هم مجموعه‌هایی که قبلاً گزینش شده بودند، هم آثار مکتوب شاعران در سال‌های اخیر و هم کارهایی که بعد از هفت اکتبر نوشته شده بودند. چه در صفحات مجازی شاعران، چه در رسانه‌های دیداری و شنیداری و حتی رسانه‌های خبری دنبال شعرهای خوبی با موضوع فلسطین بودیم. یک بخشی از شعرها را هم از خود شاعران گرفتیم. یعنی به شاعرانی که حس می‌کردیم در این زمینه کار دارند، ارتباط می‌گرفتیم و از آنها می‌خواستیم آثارشان را برای ما بفرستند. بر این اساس بود که می‌توانیم بگوییم تقریباً همه اشعاری را که در زبان فارسی با موضوع فلسطین سروده شده بود، جمع‌آوری کردیم. حتی بعضی از شعرها را وقتی از شاعر می‌پرسیدیم خودش یادش نبود؛ چون چندسال پیش سروده شده بود، اما به یاد ما بود و نسخه اصلی شعر را از شاعر گرفتیم تا در کتاب استفاده کنیم.
وی درباره گزینش نهایی این شعرها گفت: بعد از جمع‌آوری تمام شعرهای فلسطین، نوبت به گزیش نهایی آنها بود تا هم از نظر محتوا و مضمون و هم از نظر قوت ادبی بررسی شوند. مرحله اول گزینش توسط من و دوست شاعرم حجت‌الاسلام سیدمحمدمهدی شفیعی انجام شد، اما مرحله نهایی به عهده استاد محمدکاظم کاظمی بود که با دقت‌ها و ریزبینی‌های خودشان شعرهایی نهایی این کتاب را انتخاب کردند. نقش آقای کاظمی و آقای شفیعی در انتشار این مجموعه‌شعر خیلی پررنگ است. اگر زحمت این عزیزان نبود، کار انجام نمی‌شد. همین‌طور باید از انتشارات عزیز و محترم بنیاد مکتب حاج قاسم تشکر کنم که انصافاً کمک کردند و استقبال کردند و این مجموعه را به بهترین شکل خودش چاپ کردند.
نقش حاج قاسم در جبهه مقاومت و وظیفه شعر
دبیر اجرایی کنگره ملی شعر شهید القدس درباره برگزاری این کنگره گفت: در کنار اینکه شعرهای مقاومت به خوبی رصد و جمع‌آوری می‌شدند، بنیاد مکتب حاج قاسم پیشنهاد داد برای اینکه هیچ شعری جا نماند، یک کنگره شعر با موضوع شعر فلسطین و نقش حاج قاسم در مقاومت فلسطین برگزار کنیم تا همه شعرها بررسی شوند و هیچ شعری از دسترس ما دور نماند. به همین دلیل بود که فراخوان کنگره ملی شهید القدس منتشر شد و این کنگره هم به خوبی برگزار شد. ضمن اینکه در این کنگره تمرکز ما یک موضوع بود؛ نقش حاج قاسم در جبهه مقاومت و مسأله فلسطین. افرادی مثل حاج قاسم ابعاد مختلف شخصیتی داشتند و کارهای مختلفی انجام دادند و شعر باید به این موضوع می‌پرداخت. به قول رهبری خط مقدم هنر انقلاب، شعر است؛ به همین خاطر نیاز بود که در حوزه شعر توجه بیشتری به نقش حاج قاسم در مقاومت فلسطین شود. لقب شهید القدس را فلسطینی‌ها به ایشان داده‌اند. کم‌لطفی بود اگر در موضوع فلسطین به نقش حاج قاسم بی‌توجه باشیم. به همین دلیل بخش ویژه کنگره شهید القدس درباره نقش شهید سلیمانی در جبهه مقاومت بود که در این زمینه هم آثار زیادی به دبیرخانه آمد.
وی ادامه داد: فکر می‌کنم در مجموع بیشتر از هزار اثر به دبیرخانه کنگره شهیدالقدس رسید که این اشعار در دو مرحله غربال‌گری و داوری شدند. دبیر علمی جشنواره استاد محمدکاظم کاظمی بودند و داوران‌مان عزیزانی مثل استاد علیرضا قزوه، دکتر محمدمهدی سیار، استاد علی‌محمد مؤدب، حجت‌الاسلام محمدمهدی خانمحمدی و برادر عزیزم حجت‌الاسلام سیدمهدی شفیعی که این آثار را در دو مرحله داوری کردند و برگزیده‌ها را در اختتامیه معرفی کردند. ابتدا بنا بود بدون رتبه‌بندی، به ۱۰ شاعر برگزیده هدیه بدهیم اما به خاطر اختلاف کیفیت کارها و به دلیل اینکه خانم فاطمه عارف‌نژاد با چند شعرشان در کنگره برگزیده شدند، ایشان را به عنوان برگزیده ویژه معرفی کردیم و ۸ شاعر دیگر را به عنوان سایر برگزیده‌ها.
ماحصل کار شاعران فارسی‌زبان درباره فلسطین
سراینده مجموعه‌غزل «پیراهن آبی» با اشاره به نقش مؤثر محمدکاظم کاظمی در برگزاری این کنگره و همچنین چاپ کتاب «گزیده شعر فلسطین»، گفت: استاد کاظمی با توجه به آشنایی خوبی که با شعر امروز دارند و همچنین با توجه به قلم ارزنده‌ای که دارند، بهترین فردی بودند که می‌توانست در کنار ما قرار بگیرد. ضمن اینکه ما دوست داشتیم در مقدمه کتاب، کار جدیدی بکنیم. یعنی دوست داشتیم مقدمه‌ای درباره سابقه و پیشینه شعر فلسطین در ادبیات فارسی داشته باشیم که کسی بهتر از آقای کاظمی نمی‌توانست این کار را انجام بدهد. وقتی این موضوع را با آقای کاظمی مطرح کردیم، ایشان استقبال کردند و این شد که یک مقدمه خوب هم درباره شعر فلسطین نوشته شد.
وی در پایان درباره ویژگی‌های این گزیده‌شعر گفت: به نظرم این کتاب برای کسانی که به شعر مقاومت علاقه‌مند هستند و دوست دارند ماحصل توجه شاعران فارسی‌زبان به مسأله فلسطین در چهار پنج دهه اخیر را ببینند، چکیده بسیار خوبی است. به خصوص که ما با یک غربال‌گری مناسب و جدی طرف بودیم و می‌توانیم ادعا کنیم بهترین شعرهای فلسطین در این کتاب گردآوری شده‌اند. همه اینها در کنار مقدمه خواندنی استاد قزوه، این کتاب را در ادبیات مقاومت ارزشمند و مهم می‌کند.
منیع: خبرگزاری مهر
